Schriftlezing: Joh.14:15-18/25-26, Joh.15:26-27 en Joh.16:7-15

Onderweg: De Heilige Geest.

Vandaag wil ik met u spreken over de Heilige Geest en mij daarbij beperken (wat heet) tot het Johannesevangelie. Ik wil positief insteken en me vandaag met u bezighouden over wie de Heilige Geest is en wat zijn werken zijn. Daarbij even het oordeel opschortend betreffende allerlei gebeurtenissen die we vandaag om ons heen in kerken kunnen zien.

De Here Jezus brengt troost waar harten droevig zijn (Joh.14:1/16:6). De discipelen hebben bemoediging nodig. Er is verloochening (Joh.13:36 e.v.), verraad en vluchtgedrag geweest (Joh.13:21 e.v.) Nu stond de Meester op het punt hen te verlaten (Joh.14:2). Alles lijkt tegen te zitten (Joh.14:28). Tegenwerking alom (Joh.16:7)

Zonder de Here Jezus lijkt alles verloren. De Meester ziet dat en haakt erop in: ‘Wees niet droevig, ontroerd, rusteloos en wanhopig’ (Joh.14:1). Hier moeten we denken aan de golven van de zee die onrustig heen en weer bewogen worden. De Here Jezus stelt zijn discipelen niet goedkoop gerust. De prijs die de discipelen betalen, wordt dubbel en dwars terugbetaald. Het is nuttig dat Hij, de Here Jezus, weggaat (Joh.16:7).

De Here Jezus doet een belofte (Joh.14:15,16). De ene Trooster mag misschien weggaan, maar die wordt afgelost door een andere Trooster. Dat echter niet zonder gebed.

De biddende Heiland heeft al vaker voor uitkomst gezorgd. Zijn vertrouwelijk vragen wordt verhoord. Nu zal zijn gebed aan ’s Vaders rechterhand de hemel bewegen. De discipelen, geboren van boven, ontvangen de Geest van boven (Joh.3:3,5) Het gebed van de Zoon wordt wonderlijk door de Vader verhoord. Waarom ook niet? Zou de hemelse Zoon niet krijgen wat Hij zijn Vader vraagt? (vgl. Matth.7:9,10)

De Here Jezus drukte zijn laatste voetstappen. Aan zijn aardse werk komt een eind in de tijd. Hij blijft niet eeuwig. De Geest blijft tot in eeuwigheid in de discipelen. Dat laatste is een enorm verschil. De Meester stond buiten hen en liep voor hen uit als de Goede Herder. De Heilige Geest blijft in hen, voortdurend. Hij is de inwonende Geest. De Geest van God die eens over hen zou komen op de pinksterdag en zich daarna blijvend zou vestigen in de gelovige.

Ik ben nu aangekomen bij een volgend punt. De Trooster is de Geest der Waarheid (Joh.14:17). In het dagelijks leven komen we soms troosters tegen die zoet en lief zijn. Ze spreken lieve woordjes. Op het moment zelf voelt dat fijn, maar op de lange termijn hebben we niets aan zoete broodjes. Liever de waarheid. Gods Geest spreekt de Waarheid te midden van droefheid. Zijn troost is gebaseerd op de Waarheid. Hij spreekt de Waarheid die in Jezus is. De Here Jezus is de belichaming van alle Waarheid (Joh.14:6) In Hem en uit Hem is geen leugen. Wij kennen die Geest omdat Hij in ons is. We kennen Gods Geest via de Here Jezus. Omdat wij de Here Jezus als Verlosser en Heer kennen, onderscheiden wij de Geest en Zijn werken. En zijn belangrijkste werk is: spreken en getuigen van de Waarheid, nl. Woord- en Jezus-verkondiging (Joh.15:26; Joh.16:13,14).

Maar dan ook andersom, in wisselwerking: wij leren de Here Jezus steeds beter kennen via de inwonende Geest. We kennen de Geest en leren door die Geest onze Heer en Heiland beter kennen. Daarom praten we graag over de Here Jezus. Mensen die vol zijn van de Heilige Geest, spreken over Jezus. Deze Geest stelt Jezus centraal en spreekt niet constant voor en over Zichzelf. Ik zou daarom met een variant op een boek willen zeggen: ‘Meer (van) Jezus in de gemeenten’.

Mijn volgende punt: wees-zijn. Bent u wees, zonder vader en/of moeder? Toen mijn vader stierf, ik was acht, voelde ik me van God en mensen verlaten. Een wees is de eenzame bij uitstek. Immers, het hoort niet en het mag niet: een kind zonder vader en/of moeder. Het is on- en tegennatuurlijk. Het is niet normaal dat een kind van acht zijn vader naar het graf draagt. Een wees is een ontheemde, een thuisloze.

De Here Jezus belooft dat de discipelen niet zonder Vader en Zoon achter zullen blijven (N.B. In de Zoon zien we de Vader of het Vaderhart, maar in zekere zin was de Here Jezus zelf een Vaderfiguur voor zijn discipelen (vgl. Joh.13:33)) Er zal een Pleitbezorger en Zaakwaarnemer komen die de Vader en de Zoon (beiden!) zal vertegenwoordigen. De Heilige Geest zal de Vader en de Zoon nabij brengen. Hij zal de Woorden en de Waarheid van de Vader en de Zoon uitspreken en te binnen brengen in hun hart (Joh.14:26). Zó zijn de Vader en de Zoon beiden toch tegenwoordig. Geen wees meer, maar een kind met een Vader. Niet alleen, maar samen.

De Vader zond Zijn Zoon in de wereld. Nu zendt de Zoon de Geest vanuit de tegenwoordigheid bij de Vader naar Zijn discipelen. De Heilige Geest is een Gezondene met een missie en boodschap. Hij is een Afgezant die Zijn Woorden niet zelf verzint. Hij gaat in de autoriteit (=Naam) van de Here Jezus. Hij is zogezegd niet eigenzinnig en heeft geen eigen belang. Hij houdt niets achter van hetgeen Hij van de Here Jezus gezien en gehoord heeft. De Heilige Geest luistert ook! (Joh.16:13) Evenals de Here Jezus luistert naar de Vader.

Hij helpt de christen bij verlies van aandacht (selectief geheugenverlies). Hij roept hem erbij. Bij de les. Zoals leerlingen achterin de klas in een onbewaakt ogenblik zich laten afleiden of in slaap vallen (Gr. Parakletos). Hij roept ons bij de les: ‘Hé, jij daar, doe je wel mee en ben je er wel bij?’ De Heilige Geest maakt indachtig en brengt in herinnering. Hij herhaalt wat Jezus al heeft gezegd. Hij leidt ons in, in de volle waarheid. Hij is, eerbiedig gezegd, onze Gouden Gids.

De Heilige Geest is ook Getuige van de persoon en het werk van de Here Jezus. Daar getuigt Hij van. En daar mogen wij vandaag van getuigen, broeders en zusters. Wij mogen met de bijstand van de Heilige Geest getuigen. Getuigen van alles wat in de Here Jezus hebben gezien en gevonden. De discipelen waren ooggetuigen. En ooggetuigen zijn nou eenmaal de sterkste getuigen. Ook wij hebben het niet van horen zeggen. We hebben door de ogen van het geloof Jezus gezien. Ook vanmorgen!

We zeggen zo gemakkelijk: we kunnen mensen niet overtuigen. Maar is de Jezus die wij hebben gezien niet het overtuigend bewijs van Gods gelijk? Mensen in de wereld om ons heen kunnen zich moeilijk keren tegen ons getuigenis. Immers, dat is onze belevenis en ervaring. Ons verhaal kan aanstekelijk werken. Het kan de wereld jaloers maken. Wij zijn als het ware het levend bewijs van Jezus’ opstanding. Vanwege Gods Geest die ons helpt om met vrijmoedigheid voor de dag te komen. Als kinderen van het Licht. We hebben zoveel te bieden, omdat Jezus ons zoveel aangeboden heeft.

Ik ben bij Joh.16:12 aangekomen. De discipelen hoor je bijna zuchten. ‘Nog meer Heer, nee Heer, nu hebben we voorlopig genoeg’. De Meester voelt dit haarfijn aan. Voor mijn leerlingen op school is het gauw teveel. Dan hebben ze hun portie onderwijs wel gehad. Ik houd mijn mond en zet ze aan het werk. Alles op z’n tijd. Gedoseerd, afgewogen, genoeg. De Here Jezus weet dat zijn leerlingen het nu niet kunnen verteren. Dragen, verdragen en verwerken. De lust zou dan een last worden.

Als laatste en daarmee sluit ik af: De Heilige Geest is de Geest van de toekomst. Hij is Onderwijzer in dat wat komen gaat. Hij ontsluit de toekomst voor ons. Hij geeft hoop voor de toekomst. Hij legt nog eens duidelijker uit hoe de toekomst van Jezus Christus en Zijn gemeente eruit ziet. Daarbij borduurt Hij voort op wat de Here Jezus als heeft gezegd. De brieven van de apostelen zijn daar een helder voorbeeld van. De Heilige Geest leidt ons naar een hoopvolle toekomst. De toekomst van Jezus Christus, de Persoon van de Hoop.

Broeders en zusters, de levende hoop borrelt in ons. Met Gods Geest kunnen we leven in eeuwigheid. Dat die Geest ons zal bij staan, nu en later….

Moge God u zegenen.